Najważniejszym czynnikiem wpływającym na wybór metody wyceny przedsiębiorstwa jest jej cel. To on determinuje przedmiot wyceny oraz rodzaj wartości. Wartość może mieć różne znaczenie dla różnych podmiotów, a cel wyceny wiąże się z odmiennymi oczekiwaniami nabywców odnośnie wyniku szacowania wartości. W związku z tym niezwykle istotne jest wyznaczenie celów wyceny przedsiębiorstwa. W poniższej tabeli przedstawiono grupę przesłanek dotyczących wyceny oraz okoliczności jej sporządzania.

 

Grupa przesłanek wyceny Okoliczności wyceny
Przesłanki związane z transakcjami kupna-sprzedaży oraz innymi podobnymi prowadzącymi do zmiany właściciela (właścicieli) przedsiębiorstwa – kupno-sprzedaż przedsiębiorstw

– zaspokajanie roszczeń występujących ze spółki drobnych akcjonariuszy

– przejmowanie przedsiębiorstw (takeover, management buy-out)

Przesłanki związane z restrukturyzacją przedsiębiorstw (kapitałową, organizacyjną)

– fuzje

– tworzenie struktur holdingowych

– podwyższanie kapitału

– ustalanie cen emisyjnych akcji przy ofercie publicznej (going public)

Przesłanki związane z koncepcją „zarządzania wartością przedsiębiorstwa”

– ocena pracy zarządu

– tworzenie systemów motywacyjnych

Przesłanki związane z zawieraniem transakcji finansowych – przede wszystkim związanych z różnymi formami finansowania przedsiębiorstwa kapitałem obcym

– zabezpieczenie zaciągniętych kredytów

– sanacja, restrukturyzacja przedsiębiorstw i związana z tym konieczność dokapitalizowania ich

Przesłanki związane z prawem o spadkach i darowiznach oraz prawem rodzinnym

– wycena części spadkowych

– ustalanie wartości darowizn

Przesłanki związane z wyceną dla celów podatkowych – wycena dla celów podatku majątkowego (np. podatek katastralny) oraz podatków od spadków i darowizn
Przesłanki związane z wymiarem odszkodowań

– wymiar odszkodowań przy wywłaszczeniach

– wymiar odszkodowań z tytułu ubezpieczeń

Inne przesłanki

– wykup firm konkurencyjnych w celu ich wyeliminowania z rynku

– wycena praw poboru

– tworzenie różnych kategorii akcji


Źródło: A. Jaki, Wycena przedsiębiorstw: przesłanki, procedury, metody, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2004, s. 54.